10 pytań o koronawirusa. Co trzeba wiedzieć?

Koronawirus już w Polsce – podał minister zdrowia Łukasz Szumowski. Jak objawia się choroba COVID-19? W jaki sposób można się zarazić? Co robić, gdy pojawi się podejrzenie infekcji? Odpowiadamy na najczęstsze pytania dotyczące koronawirusa.

Według Światowej Organizacji Zdrowia najczęstsze objawy choroby COVID-19 to gorączka (powyżej 38 st. Celsjusza), zmęczenie i suchy kaszel. Niektórzy pacjenci mogą mieć przekrwienie błony śluzowej nosa, katar, ból gardła lub biegunkę. Objawy te są zwykle łagodne i zaczynają się stopniowo. Zdarzają się zakażenia przebiegające bez żadnych objawów.

Większość ludzi (około 80 proc.) dochodzi do siebie po chorobie bez konieczności specjalnego leczenia. U około 1 na 6 osób przebieg jest cięższy i występują trudności z oddychaniem. W przypadku osób starszych i borykających się z problemami zdrowotnymi, takimi jak wysokie ciśnienie krwi, problemy z sercem lub cukrzyca, ryzyko ciężkiego przebiegu choroby jest większe. Z dotychczasowych ustaleń wynika, że umiera ok. 2 proc. osób zakażonych koronawirusem COVID-19. Osoby z gorączką, kaszlem i trudnościami w oddychaniu powinny zasięgnąć porady lekarskiej.

W jaki sposób rozprzestrzenia się koronawirus?

Ludzie mogą zarazić się koronawirusem od innych. Choroba rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Wirus jest przenoszony poprzez kaszel, kropelki w wydychanym powietrzu, wydzieliny z nosa i ust, które mogą znaleźć się na przedmiotach i powierzchniach wokół nas. Infekcja bywa rezultatem dotykania tych przedmiotów i powierzchni, a następnie oczu, nosa czy ust.

Po jakim czasie od zakażenia koronawirusem pojawiają się objawy?

Ustalono, że okres wylęgania nowego koronawirusa, czyli czas, jaki upływa między jego wniknięciem do organizmu a pierwszymi objawami wynosi 2–14 dni (przeciętnie: 5 dni). Chory na COVID-19 zaraża najbardziej w okresie, gdy występują u niego objawy, ale nie wiadomo jeszcze, jak długo może zrażać. Udokumentowano jednak przypadki przeniesienia wirusa również poprzez kontakt z osobą zakażoną, u której nie pojawiły się żadne objawy infekcji.

Kto najczęściej umiera z powodu infekcji?

Nowy koronawirus jest najbardziej niebezpieczny dla osób po sześćdziesiątce. Najwyższa śmiertelności z powodu infekcji występuje w grupie wiekowej powyżej 80. roku życia, gdzie wynosi niemal 15 proc. U osób w przedziale wiekowym 70–79 śmiertelność utrzymuje się na poziomie 8 proc. W grupie 60–69 lat nie przekracza 4 proc.

Jak uniknąć zakażenia koronawirusem i przenoszenia go?

Ważne jest, aby przebywać w odległości większej niż 1 metr od osoby, u której może występować infekcja, a także jak najczęściej myć ręce wodą z mydłem lub płynem antybakteryjnym na bazie alkoholu (co najmniej 60 proc.). Należy również unikać dotykania oczu, ust i nosa oraz zakrywać usta podczas kichania – najlepiej zgiętym łokciem lub chusteczką higieniczną, która od razu powinna trafić do zamkniętego kosza na śmieci.

WHO zaleca, by osoby czujące się źle (z bólami głowy katarem i innymi łagodnymi objawami) pozostały w domach do wyzdrowienia.

Czy maseczka chroni przed koronawirusem?

Światowa Organizacja Zdrowia apeluje, by używać maseczek racjonalnie (nie marnować zasobów) – tylko w przypadku wystąpienia objawów ze strony układu oddechowego (kaszlu lub kichania), podejrzenia infekcji koronawirusem z łagodnymi objawami albo opieki nad osobą, u której może występować zakażenie.

Używanie masek ma kluczowe znaczenie dla pracowników ochrony zdrowia. Muszą to być jednak maski wysokiej jakości, w przeciwnym razie po godzinie użytkowania staną się siedliskiem drobnoustrojów.

Jak długo wirus może przetrwać na przedmiotach i powierzchniach?

Nie jest pewne, jak długo wirus wywołujący COVID-19 przeżywa na powierzchniach, ale ze wstępnych ustaleń wynika, że zachowuje się jak inne koronawirusy, czyli pozostaje aktywny przez okres od kilku godzin do kilku dni. Czas ten zależy np. od rodzaju powierzchni, a także temperatury i wilgotności otoczenia.

W przypadku podejrzenia, że powierzchnia jest zainfekowana, należy ją wyczyścić środkiem dezynfekującym. Odbieranie paczek z obszarów, na których występuje koronawirus COVID-19, jest bezpieczne.

Jakie jest ryzyko zakażenia koronawirusem?

Ryzyko zakażenia zależy od miejsca zamieszkania i miejsc ostatnich podróży. Ponad 95 proc. wszystkich przypadków choroby COVID-19 odnotowano w Chinach (większość w prowincji Hubei). WHO uspokaja, że u osób, które nie podróżowały w regiony, gdzie znajdują się ogniska wirusa lub nie były w bliskim kontakcie z kimś, kto ma infekcję i źle się czuje, prawdopodobieństwo zakażenia jest małe.

Czy istnieje szczepionka lub lek na koronawirusa?

Jak dotąd nie ma szczepionki ani leku przeciwwirusowego, który zapobiegałby infekcji koronawirusem SARS-CoV-2 lub leczył chorobę COVID-19. Osoby zakażone mogą jednak liczyć na pomoc medyczną w zakresie łagodzenia objawów.

Ci, u których choroba ma ciężki przebieg, powinni być hospitalizowani. Większość pacjentów wraca do zdrowia. Szczepionki i leki są na razie testowane w ramach prób klinicznych.

Gdzie można się zgłosić w przypadku wystąpienia objawów?

GIS osobom, które zauważyły u siebie objawy zakażenia koronawirusem i w ciągu ostatnich 14 dni przebywały w obszarach, gdzie występuje COVID-19 lub miały kontakt z osobą chorą, zaleca bezzwłoczne powiadomienie stacji sanitarno-epidemiologicznej (drogą telefoniczną) lub zgłoszenie się do oddziału zakaźnego, gdzie określony zostanie dalszy tryb postępowania medycznego. Nie należy iść do lekarza pierwszego kontaktu ani na izbę przyjęć.