EFEKTYWNA NAUKA – czyli skuteczne uczenie się z wykorzystaniem optymalnych środków, nakładów czasu oraz stosunkowo małym wysiłkiem. Aby poprawić swoją efektywność w tym obszarze, można stosować różne techniki wspierające zapamiętywanie i przyswajanie wiadomości. Warto również zadbać o odpowiednie otoczenie, optymalny dla nas czas nauki oraz właściwe nastawienie.

 

JAKIE TECHNIKI EFEKTYWNEGO UCZENIA SIĘ WARTO WDROŻYĆ W ŻYCIE?

1. Przygotowanie przed rozpoczęciem nauki – czyli zapewnienie komfortowych warunków otoczenia; warto uwzględnić tutaj ergonomiczne stanowisko nauki (najlepiej stolik lub biurko z wygodnym krzesłem, nigdy nie miejsce, kojarzone przez mózg z relaksem np. łózko) oraz odpowiednie oświetlenie (najkorzystniejsze jest naturalne światło dzienne; jeśli pracujemy po zmroku, światło sztuczne powinno być chłodne, o barwie powyżej ok. 5000-5500 Kelwinów). Miejsce, w którym się uczymy powinno być „wolne od rozpraszaczy”, w szczególności urządzeń elektronicznych, które odciągają naszą uwagę i pochłaniają czas. Należy również zadbać o dostęp świeżego powietrza, które dotleni nasz umysł. W etapie przygotowywań warto również przyszykować wszystkie potrzebne materiały i narzędzia do nauki, tak by bez problemu były pod ręką i można było wygodnie z nich korzystać.

 

2. Aby nauka była rzeczywiście efektywna, musimy mieć odpowiednie do niej nastawienie – trudno będzie nam się skupić na danym zagadnieniu, jeśli nie będziemy w ogóle mieli chęci do nauki. Powinniśmy być zmotywowani i mieć dobre samopoczucie, co przełoży się na naszą efektywność. Pomoże tutaj jasne sprecyzowanie celu naszej nauki. Należy też unikać prokrastynacji, a do działania zabierać się szybko i skutecznie. Jeśli będziemy się ociągać i odwlekać to, co „nieuchronne”, tylko pogorszymy sytuację.

 

3. Znalezienie własnego stylu nauki, w którym najlepiej się czujemy – każdy może mieć swój sposób przyswajania wiedzy, który działa dla niego najlepiej. Może to być zapisywanie wszystkich informacji w formie litego tekstu, nagrywanie treści, których musimy się nauczyć, czy podkreślanie kolorem istotnych wiadomości. Musimy określić, co usprawnia proces uczenia się w naszym przypadku i stosować ten czynnik za każdym razem, gdy pogłębiamy naszą wiedzę.

 

4. Robienie przerw – efektywne są krótkie 5 minutowe, które pomagają „odetchnąć” i usystematyzować nową wiedzę oraz drzemki energetyczne (maksymalnie 40 minut; nie należy jednak stosować ich zbyt często w ciągu dnia). W przerwach można również pójść na krótki spacer lub wykonać lekkie ćwiczenia. Ważny jest również dłuższy sen w nocy, podczas którego wszystkie nowe informacje zostają uporządkowane.

 

5. Regularne stosowanie technik wspomagających pamięć i uczenie się oraz mnemotechniki – tego typu metody były wspominanie już w czasach starożytnego Rzymu i Grecji. Pomagają w zapamiętywaniu informacji, długotrwałym przechowywaniu ich oraz wspomagają koncentrację.

 

JAKIE METODY UCZENIA SIĘ I MNEMOTECHNIK WARTO STOSOWAĆ?

1. a) Mapa myśli – popularna technika, opierająca się na kreatywnym notowaniu i szukaniu powiązań i skojarzeń między danymi hasłami. Szerzej opisaliśmy tę technikę w naszym artykule, który znajduje się tutaj.

 

1. b) Powtarzanie – najprostszy sposób na zapamiętywanie; aby informacje na stałe pozostały w naszym umyśle, musimy przejść przez proces powtarzania – zaraz po zakończeniu nauki, po kilku godzinach, na drugi dzień, trzy dni później, tydzień później, dwa tygodnie później, miesiąc później, trzy miesiące później, pół roku później. Cykliczne odświeżanie informacji pozwoli je utrwalić.

 

1. c) Szybkie czytanie – usprawnia pracę mózgu, poprawia jego wydajność oraz pozwala na przyswajanie wiadomości w szybkim tempie.

 

1. d) Tworzenie historii – czyli szukanie skojarzeń pomiędzy przyswajaną wiedzą, a wiedzą, którą już posiadamy lub informacjami sformułowanym w bardziej przystępny dla nas sposób.

 

1. e) Pałac pamięci – polega na uporządkowaniu w wyobrażonym pomieszczeniu informacji, które chcemy zapamiętać (np. w „szufladzie” przy oknie „znajdziemy” sposoby rozwiązywania równań, a w „szafie” w rogu – wiadomości na temat kombinatoryki). Kolejne informacje na inny lub ten sam temat (jeśli jest obszerny) umieszczamy w kolejnym „pokoju”. Duża liczba pomieszczeń stworzy docelowy pałac pamięci.

 

1. f) Tworzenie akronimów – przydatny sposób do zapamiętywania dłuższych fraz i zwrotów lub sekwencji wyrazów, które nie tworzą żadnego zdania.

 

1. g) Metoda pierwszych liter – tutaj z kolei tworzymy logiczne zdanie, w którym każdy wyraz zaczyna się na literę odpowiedniego kolejnego wyrazu, jaki chcemy zapamiętać. Przydatna przy zapamiętywaniu kolejności np. planet w układzie słonecznym.

 

1. h) Rymowanki, wierszyki, piosenki – popularna i przyjemna metoda zapamiętywania, opierająca się na zmyśle słuchu.

 

1. i) Spacerowanie w myślach – wyobrażanie sobie wrażeń, jakie towarzyszyłyby w bezpośrednim kontakcie z danym zagadnieniem, które chcemy zapamiętać. Ta technika pozwala zapamiętać bardziej skomplikowane tematy i rozwija wyobraźnię.

 

1. j) Używanie słów do zapamiętywania cyfr i liczb – może być stosowana do przyswajania haseł i kodów (np. pin); polega na przypisaniu danej cyfrze lub liczbie słowa, które składa się z tylu liter, ile definiuje liczba np. cyfra 6 może być określona słowem „brzuch”.

 

1. Po co się uczysz?

 

Jedno z podstawowych pytań, na które musisz sobie odpowiedzieć, to po co w zasadzie się uczysz? Odnajdź w sobie motywację do nauki, a pójdzie ci zdecydowanie łatwiej. W końcu są różne sposoby uczenia się i nie zawsze chodzi o to, żeby zdać egzamin na 5, a po prostu, żeby go zdać… 😉

 

2. Plan nauki.

Nauka pójdzie ci zdecydowanie lepiej, jeśli postawisz na sprawdzone metody i techniki uczenia się. Jedną z nich jest stworzenie planu nauki a następnie trzymanie się go. Odpowiednie rozplanowanie nauki może znacznie ułatwić zadanie, tym bardziej, jeśli w rozpisce uwzględnisz też czas na przerwy (to podstawa!). Łatwiej jest się uczyć, kiedy wiesz, ile jeszcze zostało czasu do odpoczynku. W końcu w szkole najciekawszym przedmiotem były przerwy, prawda?

 

3. Znajdź odpowiednią miejscówkę.

Odpowiednie miejsce do nauki to już część sukcesu. Dobrze, jeśli będzie to tylko twoja przestrzeń, w której nikt nie będzie ci przeszkadzał. Dbaj o to, by pomieszczenie, w którym się uczysz, było przewietrzone i było jasne – zdecydowanie lepiej jest się uczyć przy świetle dziennym. Pamiętaj też, że może i nauka na leżąco jest wygodna, ale z nauki na kanapie już tylko krok do a) drzemki lub b) oglądania czegoś w TV. Polecamy pozbycie się rozpraszaczy i postawienie na ciszę, aczkolwiek znamy takich, którzy uczą się przy muzyce.

 

4. Jak się skupić?

Odpowiednia koncentracja jest niezwykle ważna. Rozwijanie jej może doprowadzić do polepszenia pamięci, a to z kolei – do lepszego uczenia się. Brak koncentracji skutecznie utrudnia naukę. Pamiętaj, że na koncentrację wpływa także dieta oraz odpowiednia kondycja fizyczna oraz… sen!

 

5. Pamiętaj o przerwie.

Nie sztuką jest uczyć się cały dzień, nie dając sobie nawet chwili wytchnienia. Mózg nie jest w stanie przyswajać wiedzy przez więcej, niż 45 minut. Wszystko, co dotrze do niego później – wyparuje szybciej, niż ci się wydaje. To dlatego przerwy są tak ważne. Wykorzystaj je nie tylko np. na drzemkę, ale też na przewietrzenie głowy czy ćwiczenia.

 

6. Najpopularniejsze metody efektywnego uczenia się.

Można powiedzieć, że ile osób, tyle różnych metod uczenia się. Nie sposób podać idealnej – każdy musi wypracować sobie swój system. Jedni są wzrokowcami i muszą sobie rozrysować schematy lub odpowiednie treści zaznaczać różnymi kolorami. Jeszcze inni robią tzw. fiszki. Pomocne jest też samodzielne robienie notatek – notując, automatycznie więcej zapamiętujemy.

 

7. Powtarzaj, powtarzaj i jeszcze raz powtarzaj.

Powtórki pomagają nie tylko utrwalić wiedzę, ale stanowią też dobrą rozgrzewkę dla umysłu przed dalszą nauką. Badania wykazują, że już 40-sekundowe intensywne powtarzanie pozwala zapamiętać znacznie więcej. Możesz to robić albo samodzielnie, albo np. opowiadać komuś to, czego właśnie się dowiedziałeś – ta metoda także się sprawdza!

 

8. Czas na nagrodę!

Nauka zawsze lepiej idzie, jeśli wiemy, że na koniec będzie nagroda. Warto wymyślić sobie system tzw. małych gratyfikacji, dzięki którym przyswajanie wiedzy jest przyjemniejsze. W końcu na pewno uczyliście się sumienne i dzięki temu zasłużyliście na mały bonus, prawda?